CƠ THỂ CON NGƯỜI,CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT HẾT
Con
người ta có ba bộ phận, đầu, mình và tứ chi. Trong các bộ phận đó chứa
da, thị và xương. Nhưng nếu mổ xẻ ra thì cơ thể của chúng ta có quá
nhiều bộ phận, chúng rất quan trọng cho sự sống.
Trong
những ngày đầu xuân này, chúng ta thữ tìm hiểu một và bộ phận trên cơ
thể của mình nhé, cũng rất có ít cho chúng ta về sự hiểu biết.
1-Da
Người
ta ai cũng phải có da, có hai loại da, da có lông và da không có long.
Da có nhiệm vụ che đậy, bảo vệ cơ thể. Da đồng thời là cơ quan của hệ bài tiết,
có nhiệm vụ bao bọc, che chở cơ thể khỏi sự tác động, sự ảnh hưởng
không có lợi của môi trường bên ngoài đối với cơ thể. Ngoài ra, chức
năng chính của da còn để điều hòa, cảm nhận nhiệt độ, tổng hợp vitamin B và vitamin D. Da được coi là một trong những bộ phận quan trọng nhất của cơ thể. Diện tích bề mặt của da khoảng 2m2,,có
thể coi như một cơ quan của con người, và nó chiếm tới 12-15% thể trọng
của một người khỏe mạnh. Mỗi người có tới 300 triệu tế bào da.
Da người có cấu tạo gồm ba lớp: Lớp biểu bì, lớp bì và lớp mỡ dưới da
Tổng
diện tích da của cơ thể con người trưởng thành,đo được khoảng 2m2,nghĩa
là bằng một chiếc khăn bong tắm,với trọng lượng khoảng từ 2 đến 3kg. Da
mặt có đến hàng ngàn tế bào biểu cảm. Để cảm nhận cái lạnh,cần 25.000
tế bào,nhận biết cái nóng, cần 30.000 tế bào, còn 50.000 tế bào cần cho
hệ xúc giác.
2-Tay
Người
ta tuyệt đại đa số đều có hai tay. Bàn tay con người dùng để lao động,
học tập, sinh hoạt, vui chơi giải trí.Các ngón tay là nơi tập trung dày
đặc các dây thần kinh, là nơi nhận nhiều phản hồi xúc giác nhất và là
nơi định vị lớn nhất trên cơ thể người. Vì vậy, ý thức liên lạc của con
người liên hệ mật thiết với hai bàn tay.
Người
ta nghĩ rằng, bàn tay sẽ rất sạch sau khi rửa cẩn thận bằng xà phòng,
song đám vi trùng có hại vẫn tồn tại.Một bàn tay được xem là sạch vẫn có
tới 100.000 con vi trùng trên 1 cm2. Do vậy, mỗi cái bắt tay, có thể là
sự tiếp xúc khoáng 16.000.000 con vi trùng giữa người này với người
kia. Vì vậy cũng nên thận trọng khi bắt tay với những người đang bị bệnh
nhất là những bệnh dễ lây.
3-Mũi
Người ta ai cũng có hai lỗ mũi. Mũi là một phần của hệ thống hô hấp: hít vàooxyvà thải racarbon dioxit.
Mũi hoạt động như một tác nhân trung gian giữa cơ thể và thế giới bên
ngoài. Mũi thường có lông bên trong với chức năng là để ngăn chặn các
hạt không mong muốn xâm nhập vàophổi.
Là
cơ quan khứu giác, giúp ta nhận biết mùi qua một lớp nhầy khứu giác để
phân chất. Đó là một mô có bề mặt rộng bằng một con tem bình thường,
khoảng 3cm2. Ở đó có 200 triệu tế bào khứu giác nhận biết mùi rồi chuyển
về não bằng một xung điện.Khứu giác một số loài vật phát triển hơn của
con ngừơi .
4-Mắt
Người ta ai cũng có hai mắt. Mắt người là một phần của não hình thành từ tuần thứ ba củaphôikỳ dưới dạng hai túi thị nguyên thủy, phát triển và lồi dần ra phía trước tạo thànhvõng mạc,thủy tinh thểvà
các thành phần hoàn chỉnh khác. Con người có khả năng dùng mắt để liên
hệ, trao đổi thông tin với nhau thay lời nói. Mắt người có thể phân biệt
10 triệu màu khác nhau và nhiều khả năng là có thể nhận biết một photon
đơn lẻ. Mắt nặng không hơn 8g, có đường khính 2,5 cm.Mắt được cấu tạo
để có thể nhìn rõ mọi vật ở khoảng cách xa 80 mét.Vật ở xa quá mắt chỉ
phát hiện nguồn sáng, có thể đến 27 km trong đêm. Để nhìn thật rõ vật
như để đọc sách, báo chẳng hạn, khoảng cách thay đổi theo tuổi,thiếu
niên là 15 cm, người lớn là 40 cm. Điều này chứng tỏ càng sống lâu, thủy
tinh thể càng lão hóa. Con mắt cần phải luôn được chăm sóc, bảo vệ.
5-Tóc
Tóclà cấu trúcsừnghình sợi dài, dẫn xuất củabiểu bìda, bao phủ dađầucủangười. Tóc có thành phần chủ yếu là chất sừng, giàubiotin,kẽm,lưu huỳnhvànitơ. Màu và dạng của tóc chính là một dấu hiệunhân chủng họcquan trọng.
Tóc
có thể mang màu đen, nâu, vàng, hung, bạch kim, đỏ... có thể thẳng,
xoăn, uốn sóng..tùy theo giống người da trắng, da vàng, da đỏ, da đen...
Màu sắc tóc dosắc tốcó trong tóc quyết định và mang tính chấtdi truyền. Với
thời gian, lượng sắc tố đó sẽ giảm đi và phân số các hát sắc tố cũng có
sự biến đổi. Đây chính là lý do tóc bị bạc. Cũng có trường hợp tóc bị
mất sắc số, như những người bị bệnhbạch tạng. Tóc mọc dài do cáctế bàonang tóc sinh sản thường xuyên. Những sợi tóc chỉ tồn tại một thời gian rồi rụng, vớinam giớitrung bình 2 năm, ởnữ giớilâu hơn, khoảng 4 đến 5 năm. Ở mỗi người, trung bình khoảng 50 đến 100 sợi tóc rụng mỗi ngày.Vòng đời tóc,có ba giai đoạn chính:
-Giai
đoạn tăng trưởng (anagen): tóc được hình thành và nhú ra khỏi đầu thoát
của tuyến dầu quanh nang tóc. Thân tóc xuất hiện và hoàn thiện quá
trình sừng hóa phía ngoài. Giai đoạn tăng trưởng kéo dài 2-4 năm ở đàn
ông và 3-7 năm ở phụ nữ. Tóc mọc 0,3-0,4mm một ngày và tối đa là 1cm
trong một tháng.
-Giai đoạn
dừng tăng trưởng (catagen): trong suốt giai đoạn này, tóc trải qua hàng
loạt những thay đổi. Tất cả mọi hoạt động tăng trưởng trong tế bào bầu
tóc ngừng lại và co về phía trước. Sự tổng hợp melanin cũng dừng lại.
Phần sâu nhất của nang tóc sẽ thoái hóa trong từ 2 đến 3 tuần.
-Giai
đoạn thoái hóa (telogen): kéo dài 2-4 tháng. Nang tóc giờ đây chỉ còn
là một bộ phận không hoạt động. Bộ phận sinh trưởng nằm sâu dưới lớp
da,chân tóc tách khỏi nang bây giờ đã co lại, bắt đầu rụng đi và nhường
chỗ cho giai đoạn tăng trưởng của sợi tóc mới, vòng đời mới của tóc bắt
đầu.
Trung bình mỗi ngày tóc
mọc ra chừng 0,25 mm.Mỗi năm tóc phát triển khỏang 12 cm.Tóc đàn ông có
tuổi thọ 3 năm.Tóc phụ nữ có tuổi thọ đến 15 năm. Sau thời gian trên
tóc sẽ thay mới.Tính trung bình trên đầu người, có từ 1đến 3 triệu sợi
tóc đươc sinh ra trong một đời người
6-Lông
Người ta ai cũng có lông, có người lông ít và cũng có người lông nhiều.
Lông
có nhiệm vụ bảo vệ da chống lạnh,chống nóng, chống mưa, nắng đồng thời
bảo vệ xúc giác của cơ thể. Mỗi người có từ 200.000 đến 1.000.000 sợi
lông. Lông mi bảo vệ mắt,chúng rụng đi, mọc lại khoảng 100 ngày, một
lần. Đàn ông có 83.000 lông mi rung đi, mọc lại. Đàn bà có 93.000 lông
mi rụng đi, mọc lại, bởi có lẽ do phụ nữ sống lâu hơn.
7-Dạ dày
Dạ
dày thì ai cũng có. Dạ dày là nơi phình to nhất của hệ thống đường tiêu
hóa trong cơ thể con người, nó nối thực quản với tá tràng, phần đầu của
ruột non. Hình dáng dạ dày giống như một cái túi hình chữ J. Dung tích
vào khoảng 3-4lít
Dạ dày(còn gọi làbao tử) là một bộ phận trong hệ tiêu hóa.Ở nhiều động vật, và ở người, nó thực hiện hai chức năng chính trong tiêu hoá là:
1.Nghiền cơ học thức ăn, thấm dịch vị
2.Phân huỷ thức ăn nhờ hệ enzyme tiêu hóa trong dịch vị
Để thực hiện chức năng thứ nhất thì dạ dày cấu tạo từ cơ trơn, sắp xếp các bó cơ theo nhiều hướng để tăng hiệu quả co bóp. Dành cho chức năng thứ hai, dạ dày được bao phủ bởi lớp niêm mạc dạ dày và duy trì độ PH phù hợp với hoạt động của những enzyme tiêu hóa.
Thông
thường dạ dày chứa đươc 3-4 lít. Tuy nhiên dung tích này có thể thay
đổi theo điều kiện ăn uống của chúng ta. Sức chứa tối đa của dạ dày là 8
lít. Do đó có nhiều người uống bia thoải mái. Thức ăn lưu lại trong dạ
dày thay đổi thời gian tùy vào loại thức ăn. Mì, bột, cháo lưu giữ
khoảng từ 2 đến 3 giờ. Các chất mỡ lưu giữ từ 7 đến 8 giờ. Để tiêu hóa
thức ăn, mỗi ngày dạ dày phải tiết ra 1,5 lít dịch vị.
8-Lưỡi
Lưỡilà cơ quan vị giác nằm trong khoang miệng của động vật có xương sống. Ở động vật có vú,
lưỡi là khối cơ vân chắc, phủ ngoài bằng lớp biểu bì phân lớp, phía
dưới là lớp mô liên kết. Mặt trên lưỡi có nhiều nhú cảm giác (chồi cảm
giác), nhú chứa các cơ quan hoá học nhạy cảm với chất hoá học có trong
dung dịch. Trên lưỡi chia thành một số vùng tương ứng với khả năng cảm
giác, vị giác khác nhau.
Bản
thân lưỡi có các sợi cơ vừa chạy theo chiều dọc vừa theo chiều ngang và
các cơ này có khả năng tạo ra chuyển động nào đó, nhưng các hoạt động
của lưỡi được coi là rất linh hoạt do sự co bóp của nhiều cơ có vị trí
trong cổ và các bên hàm. Ví dụ: Cơ trâm thiệt trong cổ, có nhiệm vụ đưa
lưỡi lên trên và về phía sau; hay cơ móng lưỡi, cũng nằm ở cổ, đưa lưỡi
hạ xuống và vào lại vị trí nghỉ bình thường.
Trong
khi đang ăn, một trong những công việc chính của lưỡi là đưa thức ăn
đến răng để nhai và nặn thức ăn đã mềm thành viên tròn sẵn sàng để nuốt.
Các động tác này được thực hiện bằng hàng loạt chuyển động cong lên
cong xuống. Khi nhiệm vụ vừa hoàn thành (hoặc ngay khi người ăn nuốt
thức ăn) lưỡi đẩy viên thức ăn vào hầu ở phía sau miệng, từ đó thức ăn
đi vào thực quản và vào bao tử.
Cái
lưỡi giúp ta nhận biết vị ngon của thức ăn. Lưỡi nặng 50 g, có đến 17
cơ hoạt động. Khi ta ăn,nó tham gia 80 lần trong 1phút để nhai thức ăn.
Còn khi ta nếm thứ gì đó, có đến 4000 gai vị giác( mỗi gai có 50 sợi dây
thần kinh) truyền dẫn những thông số về bộ não,cho ta biết mùi vị gì
của thức ăn.
9-Móng tay

Móng
tay, chân, mọc trực tiếp từ biểu bì (epidermis) và được cấu tạo bởi
nhiều lớp chất đạm cứng như sừng gọi là keratin. Keratin cũng là thành
phần căn bản của tóc và lớp ngoài cùng của da.
Mỗi
ngày chúng dài ra chừng 0,15mn, khoảng 1 tháng sau, móng dài ra đến
4,5mn. Móng đươc thay mới hoàn toàn sau 3 tháng. Như vậy mỗi năm,móng
thay mới đến 65 lần.Một đời người bình quân,móng thay đổi 5000 lần.Không
phải móng phát triển đều như nhau.Móng ngón tay dài phát triển nhanh
hơn ngón ngắn.Ngón giữa phát triển nhanh hơn ngón cái.Ban ngày móng mọc
nhanh hơn ban đêm. Mùa nóng móng phát triển nhanh hơn mùa lạnh.Móng ngón
tay dài mọc nhanh gấp rưởi móng ngón chân.
Móng
tay có nhiều sọc trắng nhạt có thể là dấu hiệu của những bệnh nghiêm
trọng như: bệnh thiếu máu; bệnh suy tim sung huyết, bệnh gan, suy dinh
dưỡng.
Nếu móng tay chủ yếu là màu trắng có vành xung quanh màu tối, điều này có thể báo hiệu các bệnh lý về gan như viêm gan.
Móng
tay màu vàng là do bị nhiễm nấm. Các trường hợp nhiễm trùng nặng hơn,
các móng tay có thể bị co lại và dày lên. Trong trường hợp hiếm gặp,
móng tay màu vàng có thể chỉ ra một tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn như
bệnh tuyến giáp nặng, bệnh phổi, bệnh tiểu đường, hoặc bệnh vẩy nến.
Móng
tay có màu xanh tím là do thiếu oxy gây ra. Nhân tố cục bộ là do trở
ngại máu tuần hoàn, nhân tố toàn thân là do các căn bệnh bẩm sinh như
tim, bệnh phổi mãn tính, suy tim…
Nếu bề mặt móng tay bị gợn sóng, điều này có thể là một dấu hiệu sớm của bệnh vẩy nến hay viêm khớp.
Móng
tay bị nứt gãy: Móng tay khô, giòn, thường xuyên bị nứt là những dấu
hiệu của bệnh về tuyến giáp. Nếu vết nứt kết hợp với màu vàng có thể
móng tay bạn bị nhiễm nấm.
Móng
tay có dòng kẻ tối màu rất lạ: Nguyên nhân xuất hiện chúng là do cơ thể
bị rối loạn hormone do sử dụng quá nhiều thuốc kháng sinh... Nguy hiểm
hơn, đây còn là dấu hiệu của bệnh ung thư da.
Móng
tay nhợt và tái: Đây đích thị là dấu hiệu của lão hóa được biểu hiện
qua các tế bào sừng. Bên cạnh đó, cũng có nhiều trường hợp là do cơ thể
chúng ta đang bị thiếu sắt dẫn đến thiếu máu và suy tim.
Sưng
phồng da bao quanh móng: Nó có thể là kết quả của bệnh lupus (biểu hiện
bằng các sợi mỏng, sừng hoá và teo đét ở mặt và các vùng da hở), hoặc
là sự rối loạn các liên kết mô tế bào.
Phát
hiện móng khô sần: Khi thấy móng không còn mịn, bóng mà lại có biểu
hiện khô, sần sùi và bong tróc, tình trạng này báo động rằng móng của
bạn có thể bị nấm, và cũng có thể tuyến giáp của bạn có vấn đề.
Móng
tay dùi trống: Móng tay tròn vo giống như mặt sau của một chiếc muỗng
có nhiều nguyên nhân như viêm nhiễm mãn tính, nhất là apxe, ung thư
phổi, bệnh phổi mãn tính, bệnh lao lâu ngày không khỏi, hay bệnh tim bẩm
sinh.
Chân móng tay của bạn
có một hình bán nguyệt? Đó là hiện tượng bình thường. Nhưng khi tuyến
yên của bạn có vấn đề hình bán nguyệt này sẽ biến mất. Còn chân móng
hoàn toàn trắng là do biến chứng ở gan, thường gặp ở viêm gan.
Móng
xuất hiện hạt gạo: Những hạt gạo trắng trắng bé xíu xuất hiện trên móng
đó là dấu hiệu cho bạn biết rằng chiếc móng đó đang bị tổn thương. Hoặc
còn có một nguyên nhân khác nữa là rất có thể cơ thể của bạn đang bị
thiếu kẽm.
Móng cụp xuống
tức là bạn đang ốm nghiêm trọng có thể do lượng oxy trong máu thấp và có
thể do bạn bị bệnh phổi. Mong cụp xuống cũng liên quan với bệnh viêm
ruột, bệnh tim mạch, bệnh gan và AIDS
Khi
quan sát, bạn thấy ở giữa móng bị lõm, 4 chung quanh vênh lên đến nỗi
bạn có thể đổ một giọt nước vào giữa móng tay mà vẫn giữ được. Vấn đề
này có thể liên quan đến tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, suy giáp
hoặc bệnh gan.
Móng bị đen:
Móng tay hoặc móng chân biến thành màu đen hoặc màu nâu, có thể là do bị
ung thư hắc tố (melanoma). Bệnh càng nghiêm trọng móng càng có màu nâu.
Khi
móng tay trở nên lỏng và dễ lung lay, đó có thể là do bị thương hay
viêm, cũng có thể là do các bệnh về tuyến giáp, bệnh vẩy nến, tuần hoàn
kém hoặc do dị ứng phản ứng với thuốc.
Vệt
đỏ hoặc nâu nằm dưới móng tay: Đây thường là những dòng máu do mạch máu
bị hư hỏng nhỏ và được gọi là mảng xuất huyết. Điều này không có gì
phải lo lắng, nhưng nếu nhiều móng tay bị ảnh hưởng, nó có thể là dấu
hiệu của một căn bệnh tiềm ẩn.
Do
vậy, chăm sóc cho móng tay là một việc cần làm thường xuyên, giữ cho
móng tay luôn sạch sẽ. Để giúp cho móng tay của bạn phát triển bình
thường, cần phải có chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, học tập, làm việc,
vui chơi giải trí khoa học điều độ.
Sưu tầm